Als je blik vertroebeld is door verdriet

Auteursrecht: savageultralight / 123RF Stockfoto

In een periode van rouw en verlies is je blik vertroebeld. Waar je stond in het leven is niet meer duidelijk, je streven naar een bepaald doel lijkt alle belangrijkheid te hebben verloren. Het enige wat je ziet is de lege plaats van degene die weg is gegaan of overleden is. Het enige wat je voelt is verdriet en de pijn van het gemis. Zowel wie je voorheen was en wie je toen zou willen zijn, waar je naar streefde is vertroebeld. En soms is het niet erg om even in die vertroebeling te blijven. Want ook al kun je je dat niet voorstellen in zo’n periode, het zal weer veranderen en je blik wordt weer helder. Daarmee zeg ik niet dat je weer dezelfde wordt, en dezelfde doelen gaat nastreven, maar enkel dat je blik weer helder wordt. Dat je weer weet wie je bent en wat je wilt.

Ze was er niet voor mij!

Auteursrecht: catolla / 123RF Stockfoto

En dan gebeurt er iets ingrijpends in je leven. Je partner of een geliefde ouder sterft,  er komt plotsklaps een einde aan je huwelijk, zonder dat je het aan hebt zien komen, je blijft ongewenst kinderloos.  Ieder kent in zijn leven wel gebeurtenissen die je verwachting over hoe het leven zal lopen rigoureus onderuit haalt.  En dan moet je door met je leven en verwacht je steun van bepaalde mensen uit je omgeving om de kracht te vinden om inderdaad door te gaan met een ander leven, dat zich weer opnieuw moet gaan vullen met wensen en verwachtingen, terwijl je de oude wensen en verwachtingen los moet laten, omdat die niet meer mogelijk zijn.

En dan gaat ook je huisdier dood

Auteursrecht: budabar / 123RF Stockfoto

Een huisdier verliezen is een emotionele gebeurtenis. Een huisdier, zeker een  hond of kat, is vaak een gewaardeerd gezinslid. In ‘De dood van een huisdier’ hebben we al meer over het verlies van een huisdier gesproken. Ook hoe een kind voor te bereiden op de dood van een huisdier en hoe men een kind kan leren met dit verlies om te gaan is onderwerp geweest van een blog.

Deze week wil ik aandacht voor de oudere senior. Oud zijn staat in het teken van afscheid nemen.

December in het land van Rouw

Auteursrecht: youzhaer / 123RF Stockfoto

Als ik het over rouwen heb, heb ik het vaak over de reis door het rouwlandschap.  Hoe ik aan deze metafoor kom? Vermoedelijk ergens in mijn opleiding opgenomen, maar het helpt soms wel om dingen duidelijk te maken, waar soms moeilijk woorden voor te vinden zijn.

De reis door het rouwlandschap begint meestal op een onverwacht moment. Soms begin je totaal onverwacht, soms weet je wel dat je

Uitbarstingen van verdriet

Je hebt het recht om verdriet uitbarstingen te hebben 

– Alan Wolfelt

Het nieuwe schooljaar is weer begonnen.  Elk jaar heb ik het gevoel dat ik afscheid neem van een stuk van mijn leven, dat er een nieuwe fase aanbreekt. Mijn oudste kleinzoon begint aan het laatste jaar van de basisschool. De dag dat hij werd geboren lijkt nog maar zo kort geleden. De tijd vliegt .  Volgend jaar heeft hij geen oppas meer nodig.  De jongste gaat dit schooljaar voor het eerst naar de basisschool. Oppassen wordt dan alleen nog tussen de middag samen eten.  Dat zijn gedachten die door mijn hoofd gaan op zo’n eerste schooldag. Een gevoel van afscheid, van rouw komt zachtjes langs. Ik voel dat mijn ogen de neiging hebben om te vullen met tranen. Een kleine uitbarsting van verdriet.

Onverwachte momenten van verdriet

Auteursrecht: irisphoto18 / 123RF Stockfoto

“Gisteren gebeurde het weer”, zei Clara, “ik wou dat ik me erop kon voorbereiden, maar het overvalt me elke keer. Ik was nota bene gewoon bij de slager. Op het moment dat een jongentje van een jaar of vijf een stukje worst krijgt, lijkt het alsof mijn borst wordt opengereten, zo’n pijn. Terwijl Jürgen toch als twaalf was toen hij verongelukte, dus geen worstjes meer kreeg bij de slager. Bovendien bestond deze slagerij niet eens toen Jürgen nog leefde. Maar ik zag hem zo weer staan. Braaf wachtend op zijn worstje, want ik had hem geleerd dat hij er niet om mocht vragen. Het besef ook dat er nooit een kind van hem zou zijn dat op dezelfde manier als hij daar zou staan. Misschien was het ook de manier waarop het kind het stukje worst aannam, dat het me ineens zo intens aan Jürgen deed denken en de tranen omhoog deed komen. En niemand begrijpt het ook. Jürgen is er al zolang niet meer. Hij zou nu al 29 zijn, bijna 30. Volgende maand zou hij 30 zijn geworden.”

Helemaal alleen

 

Auteursrecht: pat138241 / 123RF Stockfoto

Het gevoel helemaal alleen te staan met je verdriet, komt je dat bekend voor?  Ik zie het vaak bij mijn klanten, een reden waarom ze zich tot ons wenden.

Het is normaal dat je je zo voelt, zeker in de eerste periode na het overlijden van de dierbare. Dit komt deels omdat onze maatschappij  zich niet op het gemak voelt bij dood en rouw en weinigen weten om te gaan met de pijn van verlies en verdriet van de ander.  En we vinden het ook moeilijk om te gaan met onze eigen pijn van verlies  en verdriet.  We zijn niet gewend om uitdrukking te geven aan onze pijn en verdriet.  We houden onze pijn en verdriet voor onszelf en vallen er anderen niet mee lastig. 

Meereizen door het land van Rouw?

Gisterenavond gaf ik een lezing bij het rouwcafé over de reis door het land van rouw.  Diverse aspecten kwamen aan bod, ook heel veel niet.  Ik begon met me te richten tot degenen, die zelf niet door het land van rouw reizen, maar naast iemand lopen die door het land van rouw reist.

Hoe lang rouwen we?

Auteursrecht: shaday365 / 123RF Stockfoto

Gisteren was ik de hele dag met mijn kleinkinderen. Toen ik naar huis ging, gaf ik ze allemaal een kus. Ik keek nog door het raam naar binnen of er nog kushandjes te geven en ontvangen waren, maar ze waren alweer met hun eigen dingetjes bezig. Ik glimlachte, over een paar dagen zou ik ze weer zien. Ik liep naar mijn auto en reed weg.

In de auto overviel me ineens, de gedachte dat ik het zo gewoon vond dat ik ze over een paar dagen weer zou zien, zoals ook zij het gewoon vonden dat ik weg ging en ze me weer over een paar dagen zouden zien. Mijn gedachten gingen naar Jopie, die haar kleindochter door een ongeluk was verloren en naar Femke, wiens grootvader onverwacht overleed door een hartaanval. Hoe ook ze een keer afscheid van elkaar hadden genomen met gemak en vertrouwen en hoe het daarna voor altijd was veranderd.

Wat als?

Wat als ik eerder had gezegd dat hij  naar de huisarts moest gaan?  Wat als ik niet had gevraagd de container nog buiten te zetten? Wat als…….? Schuldgevoel is één van de gevoelens die men ervaart als men rouwt. Voor de één zal het schuldgevoel meer op de voorgrond staan als voor de ander, maar toch kan die vraag Wat als? zich aan je opdringen.