Leven zonder toekomst?

Marieke is 25 jaar. Ze heeft eierstokkanker, uitgezaaid.  Ze heeft gehoord dat ze uitbehandeld is. De dokters kunnen niets meer voor haar doen. Tenminste geen genezing brengen. Met behulp van chemotherapie kunnen misschien nog wat weken of maanden aan haar leven worden toegevoegd. Maar het definitieve einde, de dood, het verlaten van dit aardse leven komt voor Marieke dichtbij, heel dichtbij.

De laatste decembermaand

December wordt beschouwd als een feestmaand. Eerst is er Sinterklaas, dan komen de kerstdagen en uiteindelijk vieren we dat  het jaar wordt afgesloten en een nieuw jaar begint.

Toch kan de decembermaand door omstandigheden ook een moeilijke maand zijn. Wat als je weet dat dit je laatste kerstfeest is? Het eerste kerstfeest van een kind krijgt meestal een extra tintje, maar hoe doe je dat als je weet dat dit je laatste kerstfeest is, de laatste keer dat je het nieuwe jaar begroet? Of als je weet dat je ouder, je partner, je kind of wie dan ook wie je dierbaar is zijn of haar laatste kerstfeest viert? Hoe ga je daar mee om?

Praten met een stervende

Ons onbehagen voor de dood zorgt ervoor dat we het moeilijk of zelfs onmogelijk vinden om met een stervende te praten over wat er aan de hand is, namelijk dat de stervende dood gaat. Vaak praat men over veel dingen behalve over het feit dat iemand stervende is en zijn dagen op aarde zijn geteld.

Nervositeit om met een stervende te praten is normaal,  je hoeft je niet schuldig te voelen als ook jij het onderwerp vermijdt.  Het is ook moeilijk om de juiste toon te vinden. Je wilt niet te triviaal zijn alsof de dood niets voorstelt, maar je wilt ook niet te dramatisch doen en elk levensgenot en elke hoop, die de stervende heeft, de stervende ontnemen.

Ben jij ook boos?

Kort geleden stelde een kind me de vraag : “ Ben jij ook boos, dat jouw hondje al zo oud is?”  In gedachten verzonken, rustig afwachtend totdat mijn hondje weer een paar stappen deed, keek ik het meisje vragend aan. “Soms, als ik haast heb en ze zo langzaam loopt”, antwoordde ik, “ en jij?” “ Best wel vaak”, antwoordde het kind, terwijl we met hetzelfde slome gangetje verder liepen.

Oma, weet je wie ik ben?

In dit stukje gebruik ik “oma” als de naaste die de ziekte van alzheimer heeft.

Het is voor volwassen al moeilijk om te gaan met een naaste die de ziekte van Alzheimer heeft, voor het kind is dat zeker. De bovengenoemde vraag kan erg pijnlijk zijn, zowel voor de ouder als voor het kind. Je moeder heeft de ziekte van Alzheimer en herkent jouw kind, haar kleinkind niet meer. Je gevoelens van boosheid, omdat je kind pijn heeft, verdriet omdat je moeder steeds meer van haar cognitieve vermogens verliest, angst voor wat er nog meer zal gaan komen strijden om een plekje in de chaos van emoties die vaak met het omgaan met een ouder met de ziekte van alzheimer gepaard gaat.

Zorg voor de gezonde partner!

Deze week wil ik even de aandacht vestigen op de gezonde partner. Vaak gaat alle aandacht naar de zieke partner. Doch het zorgen voor een ongeneeslijk zieke partner grijpt ook in het leven van de gezonde partner. De gezonde partner is als het ware ook een beetje ziek. Het is misschien vreemd om het zo te stellen, maar door de ziekte van de partner verandert er ook veel in het leven van de gezonde partner. De gezonde partner moet zorg dragen voor de zieke partner, zorgen dat het gezinsleven doorgaat, de kinderen opvoeden, terwijl daarnaast ook zijn of haar angst voor de toekomst, de onzekerheid voor uitslagen eveneens een belangrijke emotionele uitputtingsslag kunnen leveren.

Is het goed als ik doodga?

Wil je meer lezen van Nina José Verhoeven, de oprichtster en blogger van Leven en Loslaten. Haar eerste boek  “Is het goed als ik doodga?” is in maart 2014 gepubliceerd.

” Is het goed als ik dood ga? is een inspirerend boek voor de terminaal zieke die de diagnose kanker heeft gekregen en iedereen die zorg draagt voor een terminaal zieke. Het laatste levensjaar van mijn moeder, die in 2009 overleed aan longkanker, heb ik intensief meegemaakt. Deze intense ervaring, tesamen met mijn achtergrond heeft geleid tot dit, in verhaalvorm geschreven, boek. Het boek biedt tevens praktische handvatten voor de terminaal zieke en zijn omgeving om de laatste levensfase zo volledig mogelijk te leven. “

Nina José stelt feedback erg op prijs.  Je kunt dit hieronder doen. Onder de reacties wordt het Ebook “Het Rouwende Kind”verloot, dat verwacht wordt in september 2014.

De tijd staat even stil!

Een overlijden komt altijd onverwacht. Ook wanneer men weet dat een geliefd persoon erg ziek of oud is, en men zelf zegt de dood van een geliefd persoon binnen korte tijd te verwachten. Zelfs als men al weken, dagen heeft zitten waken, dan nog komt de dood onverwacht. Men kan zich dus niet voorbereiden op de dood van een geliefd persoon. Zo voelt het althans. Op het moment van overlijden van een dierbare staat alles stil, letterlijk alles stil. De tijd staat even stil. Er is een gevoel van enorme ruimte, van niet weten, niet voelen, van alleen maar er zijn. Jij, andere naasten en de overledene.  Samen in een moment van realiseren dat de volgende ademhaling niet meer komt. Dit moment kan seconden, minuten, tot soms wel een uur gevoeld worden. Het moment wordt meestal onderbroken, doordat iemand iets zegt, of een vreemde, zoals een verpleegkundige binnenkomt.

Je kind kan niet wachten met opgroeien deel 2

Het is erg ingrijpend als er bij één van de ouders kanker wordt geconstateerd.  Hoewel slechts één gezinslid kanker  heeft, wordt het hele gezin met kanker geconfronteerd. Niet alleen voor degene die kanker heeft, maar ook bij de partner en de kinderen, is kanker in hun leven gekomen.  De kanker wordt een deel van het leven van allemaal. Zelfs als je het niet aan de kinderen verteld, weten de kinderen dat er iets aan de hand is, en blijft kanker dus een onderdeel van hun bestaan. Dit is het tweede deel van Je kind kan niet wachten met opgroeien. In  een eerdere blog heb ik het gehad over de basisbehoeften van een kind. Deze keer over aspecten uit het alledaagse leven met kanker.

Je kind kan niet wachten met opgroeien

Het is erg ingrijpend als er bij één van de ouders kanker wordt geconstateerd.  Hoewel slechts één gezinslid kanker  heeft, wordt het hele gezin met kanker geconfronteerd. Niet alleen voor degene die kanker heeft, maar ook bij de partner en de kinderen, is kanker in hun leven gekomen.  De kanker wordt een deel van het leven van allemaal. Zelfs als je het niet aan de kinderen verteld, weten de kinderen dat er iets aan de hand is, en blijft kanker dus een onderdeel van hun bestaan.

De eerste focus, van degene die kanker heeft, is beter worden. Omdat beter worden de eerste prioriteit heeft, zal er veel veranderen  in het gezinsleven. Er is geen energie meer om het kind naar school te brengen bijvoorbeeld. Een dagje uit gaat niet door, omdat de zieke ouder gewoon te moe is en rusten belangrijk is voor het herstel. Een behandeling in een ziekenhuis ver van huis is veelbelovend en daarom gaat de ouder naar dat ziekenhuis, hetgeen als consequentie heeft dat het kind de zieke ouder weinig of niet ziet. Het is ook voor de kinderen belangrijk  als de zieke ouder weer beter wordt, dus deze veranderingen kun je aan het kind  uitleggen.