Als je blik vertroebeld is door verdriet

Auteursrecht: savageultralight / 123RF Stockfoto

In een periode van rouw en verlies is je blik vertroebeld. Waar je stond in het leven is niet meer duidelijk, je streven naar een bepaald doel lijkt alle belangrijkheid te hebben verloren. Het enige wat je ziet is de lege plaats van degene die weg is gegaan of overleden is. Het enige wat je voelt is verdriet en de pijn van het gemis. Zowel wie je voorheen was en wie je toen zou willen zijn, waar je naar streefde is vertroebeld. En soms is het niet erg om even in die vertroebeling te blijven. Want ook al kun je je dat niet voorstellen in zo’n periode, het zal weer veranderen en je blik wordt weer helder. Daarmee zeg ik niet dat je weer dezelfde wordt, en dezelfde doelen gaat nastreven, maar enkel dat je blik weer helder wordt. Dat je weer weet wie je bent en wat je wilt.

In rouw: de dood van een vriend

Vriendschappen zijn vrijwillig in tegenstelling tot de relaties die we met familieleden hebben. We kunnen onze familieleden niet kiezen, maar we kunnen wel zelf bepalen wie we als vriend willen. Een vriend of vriendin waarmee je alles samen doet, die dezelfde interesses heeft dan jij en met wie je veel plezier hebt, terwijl je in moeilijke tijden een steun voor elkaar bent. Soms heb je het gevoel dat je sterker met je vriend of vriendin verbonden bent dan met je broer of zus. Je vertrouwt elkaar volkomen en vertelt je diepste gevoelens en gedachten die je met niemand anders deelt.

Ze was er niet voor mij!

Auteursrecht: catolla / 123RF Stockfoto

En dan gebeurt er iets ingrijpends in je leven. Je partner of een geliefde ouder sterft,  er komt plotsklaps een einde aan je huwelijk, zonder dat je het aan hebt zien komen, je blijft ongewenst kinderloos.  Ieder kent in zijn leven wel gebeurtenissen die je verwachting over hoe het leven zal lopen rigoureus onderuit haalt.  En dan moet je door met je leven en verwacht je steun van bepaalde mensen uit je omgeving om de kracht te vinden om inderdaad door te gaan met een ander leven, dat zich weer opnieuw moet gaan vullen met wensen en verwachtingen, terwijl je de oude wensen en verwachtingen los moet laten, omdat die niet meer mogelijk zijn.

Blijf praten

Auteursrecht: designpics / 123RF Stockfoto

Sommige mensen zijn gevoeliger en hebben gemakkelijker contact met de spirituele wereld, de wereld waarin onze dierbare overledenen zijn.  Sommige mensen zijn veel aardser en hebben niets met het zweverige gedoe, zoals het soms wordt omschreven. Ze hebben daarom soms meer moeite om na het overlijden van een dierbare contact te maken met degenen die zijn overgegaan.

Ik zeg dan altijd “Praat met hen”. “Maar ik hoor geen antwoord”, zeg je teleurgesteld, “ik kan hen niet voelen”.   Het zijn inderdaad twee realiteiten. Ze zijn niet zonder reden  uit zicht. Als we alle overledenen zouden zien, zou het een chaos worden hier op aarde.  Ze hebben hun leven hier op aarde gehad en hebben als het goed is afscheid genomen van hun aardse bestaan. 

Vertel het je peuter

Auteursrecht: christingasner / 123RF Stockfoto

Een kind, vooral een kind onder de vijf tot zeven jaar, is heel gevoelig voor de emoties die een verzorger heeft. Mijn vierjarige kleinzoon was daar van de week weer een mooi voorbeeld van. Leuk om te zien. Niet zijn heftige emoties, hoewel hij erg schattig wordt van nerveuze gevoelens, maar het feit dat je weer ziet dat het inderdaad zo werkt. Je weet het, maar soms vergeet je het als je geen duidelijke voorbeelden voor je hebt. En daarom deze blog.

Haar opa

Auteursrecht: savageultralight / 123RF Stockfoto

Soms breekt mijn hart als ik zie wat familieruzies doen in het leven van kinderen en adolescenten in de rouw. Recentelijk ontving ik nog een email van een meisje van 17 jaar, die een half jaar geleden haar grootvader heeft verloren. Hoewel haar grootouders de eerste tien jaar van het leven van het meisje de vaste oppas waren en ze dus heel veel tijd met haar grootvader had doorgebracht, was de relatie tussen haar ouders en grootouders de laatste jaren zodanig bekoeld, dat het gezin zelfs niet naar de afscheidsdienst van opa was geweest.

Kun je nog voelen?

Auteursrecht: grigory_bruev / 123RF Stockfoto

“Wat voel je nu?” vraag ik aan Kathleen. “Niets” zegt ze, “helemaal niets”. Ik voel helemaal niets als ik aan mijn moeder denk.” Kathleens moeder heeft het gezin verlaten toen Kathleen negen jaar oud was. Elk jaar met Kerstmis en haar verjaardag krijgt ze een kaartje van haar moeder, maar verder contact is er niet meer. Kathleens moeder vindt dat de kinderen uit haar vorige huwelijk niet meer passen in haar huidige leven met haar Griekse man. Kathleen heeft de huidige man van haar moeder zelfs nog nooit ontmoet. De 15-jarige Kathleen is volop op zoek naar zichzelf, een fase die bij de adolescentie hoort. Kathleen heeft het extra moeilijk in deze periode en maakt regelmatig keuzes die door haar vader en haar schoolomgeving niet worden aanvaard. Vandaar dat Kathleen nu regelmatig met mij komt praten.

Vergeten

Auteursrecht: jmarijs / 123RF Stockfoto

Soms schaam ik me wel een beetje. Mijn moeder is ruim zeven jaar dood, mijn vader zes jaar langer. En ik merk dat ik hen soms gewoon vergeet. Niet dat ik een slechte jeugd heb gehad. Ik denk met plezier aan mijn jeugd terug. Maar als ik in mijn geboorteplaats ben geweest om één of andere reden en ik zit weer op de snelweg richting huis, moet ik steeds vaker denken: “O jee, ik had wel even langs het graf van mijn ouders kunnen gaan. Vergeten.”

Mystieke ervaringen

Soms schrijf ik boeken die nooit het levenslicht zien. Toch staan er soms wel mooie stukken in. Hier een hoofdstuk uit “De reis door het land van rouw”.

Auteursrecht: pat138241 / 123RF Stockfoto

Moeilijk is het om te accepteren dat een geliefde naaste is overleden. Soms lijkt het onwerkelijk, alsof de dierbare niet werkelijk is overleden.

“Gisteravond dacht ik dat ik haar zag staan in de gang, totdat ik me realiseerde. . . ‘

Verdriet kan zich op allerlei manieren uitdrukken. één ervan is de mystieke ervaring. Onder een mystieke ervaring versta ik het voelen van de aanwezigheid van de overledene, in de dagen, weken of maanden na het overlijden. De één ervaart dit als een mooie ervaring, terwijl een andere eenzelfde soort ervaring verontrustend vindt.

Rouw en schuldgevoelens

Auteursrecht: exzozis / 123RF Stockfoto

Ze lijken onweerstaanbaar met elkaar verweven. Een rouwende staat vaak zelf versteld van hoe groot de schuldgevoelens zijn die hij of zij ervaart.

Zoals Carla, wiens man was gestorven na een huwelijk van 24 jaar. Carla:  “Ik weet dat ik veel van hem heb gehouden. Ik weet ook dat ik het vaak heb gezegd. Ik weet ook dat hij wist dat ik veel van hem hield. En nu zijn er die diepe schuldgevoelens: dat ik toen hij ziek was, niet genoeg heb gezegd dat ik van hem hield, dat ik niet gezegd heb dat ik altijd van hem zal blijven houden. Rationeel weet ik wel dat het niet klopt, maar toch diep van binnen zitten die schuldgevoelens.