Ben ik nu aan het her-rouwen, mama?

Is herrouwen eigenlijk wel een bestaand Nederlands woord?  Ik weet het niet en toch wil ik het vandaag hebben over herrouwen. Elk kind wat een belangrijk verlies heeft geleden, zal dit verlies opnieuw ervaren in elke levensfase die het kind doorloopt. Wanneer bijvoorbeeld een kind zijn vader verliest als hij vijf jaar oud is, dan zal het kind op elke leeftijd opnieuw ervaren dat zijn vader gestorven is, er niet meer is, en wat dat voor het kind betekent bij het opgroeien en volwassen worden.  En dit geldt niet alleen als een kind zijn ouder door de dood heeft verloren, maar ook bij echtscheiding mag je het fenomeen van herrouwen niet uit het oog verliezen.

Oma, weet je wie ik ben?

In dit stukje gebruik ik “oma” als de naaste die de ziekte van alzheimer heeft.

Het is voor volwassen al moeilijk om te gaan met een naaste die de ziekte van Alzheimer heeft, voor het kind is dat zeker. De bovengenoemde vraag kan erg pijnlijk zijn, zowel voor de ouder als voor het kind. Je moeder heeft de ziekte van Alzheimer en herkent jouw kind, haar kleinkind niet meer. Je gevoelens van boosheid, omdat je kind pijn heeft, verdriet omdat je moeder steeds meer van haar cognitieve vermogens verliest, angst voor wat er nog meer zal gaan komen strijden om een plekje in de chaos van emoties die vaak met het omgaan met een ouder met de ziekte van alzheimer gepaard gaat.

Hij had toch een mooie leeftijd!

Als ik de overlijdensberichten in de krant lees, komt die zin ook weleens in me op, zeker als iemand al de 90 is gepasseerd. Maar als ik dan lees dat er nog een partner is die nog leeft, komt daar gelijk het besef dat er iemand zijn maatje verloren heeft en intens verdrietig zal zijn.

11 jaar geleden, 19 januari 2003 is mijn vader onverwacht overleden. Hij was toen 77 jaar oud. Een hartstilstand of een herseninfarct werd hem fataal op een vroege zaterdagmorgen.

Wat begrijpt je kind van de dood?

De cognitieve vermogens van een kind ontwikkelen zich gedurende de kindertijd.  Onderstaand tref je een korte  omschrijving hoe begrip van de dood wijzigt met de leeftijd van een kind. De gestelde grenzen zijn niet zo hard als ze er staan. De ontwikkeling van een kind is namelijk voor ieder kind uniek.  Deze punten zijn een onderdeel van het artikel op onze website.

Elk kind dat oud genoeg is om van iemand te houden, is oud genoeg om te rouwen – Alan D. Wolfelt

Elk kind dat oud genoeg is om van iemand te houden, is oud genoeg om te rouwen – Alan D. Wolfelt

Als er voor het eerst in je familie iemand dood gaat, vraag je je misschien af wat je tegen de kinderen moet vertellen. En neem je ze mee naar de begrafenis of crematie of is het beter om ze buiten die pool van verdriet te laten, die vaak op een begrafenis- of crematiebijeenkomst heerst? Wat moet je doen in deze vaak ook voor jou verdrie

Waar het kind het meeste behoefte aan heeft is eerlijkheid. Wat is er gebeurd? Hoe is het gebeurd? Ze moeten gelegenheid hebben om vragen te stellen en hun gevoelens te uiten.tige tijd? Hoe kun je je kind het beste opvangen? Ik wil hier een paar vragen proberen te beantwoorden.

Ze moeten ook in de gelegenheid worden gesteld om een bijdrage te leveren aan het afscheid van die speciale persoon.  Misschien vinden ze het fijn om de kist mee uit te zoeken, of de kist te versieren met tekeningen of verf.  Of de kleren uitzoeken die de geliefde persoon aanheeft als hij begraven of gecremeerd wordt. Of een gedichtje laten schrijven voor de rouwkaart. Of tijdens de rituele afscheidsdienst iets laten doen? Draag wat aan en laat het kind zelf beslissen wat goed voelt voor hem of haar. Praat ook eerlijk over wat jij zelf wilt  en voelt, doch leg niet wat jij fijn zou vinden wat het kind zou doen, het kind op. Laat vanuit het kind zelf komen hoe het deelgenoot wil zijn in het afscheid van de geliefde persoon.