Kun je nog voelen?

Auteursrecht: grigory_bruev / 123RF Stockfoto

“Wat voel je nu?” vraag ik aan Kathleen. “Niets” zegt ze, “helemaal niets”. Ik voel helemaal niets als ik aan mijn moeder denk.” Kathleens moeder heeft het gezin verlaten toen Kathleen negen jaar oud was. Elk jaar met Kerstmis en haar verjaardag krijgt ze een kaartje van haar moeder, maar verder contact is er niet meer. Kathleens moeder vindt dat de kinderen uit haar vorige huwelijk niet meer passen in haar huidige leven met haar Griekse man. Kathleen heeft de huidige man van haar moeder zelfs nog nooit ontmoet. De 15-jarige Kathleen is volop op zoek naar zichzelf, een fase die bij de adolescentie hoort. Kathleen heeft het extra moeilijk in deze periode en maakt regelmatig keuzes die door haar vader en haar schoolomgeving niet worden aanvaard. Vandaar dat Kathleen nu regelmatig met mij komt praten.

En dan gaat ook je huisdier dood

Auteursrecht: budabar / 123RF Stockfoto

Een huisdier verliezen is een emotionele gebeurtenis. Een huisdier, zeker een  hond of kat, is vaak een gewaardeerd gezinslid. In ‘De dood van een huisdier’ hebben we al meer over het verlies van een huisdier gesproken. Ook hoe een kind voor te bereiden op de dood van een huisdier en hoe men een kind kan leren met dit verlies om te gaan is onderwerp geweest van een blog.

Deze week wil ik aandacht voor de oudere senior. Oud zijn staat in het teken van afscheid nemen.

Een heel klein beetje lichter, is ook lichter

We zitten weer in de decembermaand.  De dagen zijn kort, de avonden lang.  Het leven is vaak gemakkelijker in het licht dan in het donker. En ook al proberen we licht aan te brengen in deze donkere dagen door extra verlichting binnen en buiten, het blijven dagen waarin extra de eenzaamheid wordt gevoeld.  Dan is even een arm om de schouder welkom.  Verdriet en pijn is niet te verlichten, doch als je voelt dat er om je gegeven wordt,  dat men ziet dat je het moeilijk hebt, kan dit toch een bepaalde verlichting geven. En dat is niet alleen als erin het afgelopen jaar een verlies is geweest. Elk jaar kan juist die decembermaand het je extra moeilijk maken en je aantal stappen of meer terugzetten op je pad in het rouwlandschap.

Reis door het land van rouw

Een aantal lezingen en enkele geschreven hoofdstukken verder, is het er toch nog niet van gekomen, het geplande boek “De reis door het land van rouw”. Na het jaar waarin de twee boeken : “Is het goed dat ik doodga?” en “Het Rouwende Kind” beiden het levenslicht zagen, laat de inspiratie me dit jaar in de steek.  Ik klikte toevallig het verkeerde document aan en zag de eerste woorden die ik had opgeschreven.  Omdat het boek er misschien niet komt, deel ik nu deze woorden met jullie.

Ogen die gehuild hebben

Auteursrecht: chepko / 123RF Stockfoto

Er zijn veel dingen die enkel gezien kunnen worden door ogen die gehuild hebben.  “There are many things that can only be seen through eyes that have cried.” Dit gezegde van  Oscar Romero kwam ik jaren geleden voor het eerst tegen.   Het gezegde ontroerde me destijds. Recentelijk kwam het gezegde in een seminar weer langs en weer was er die ontroering.   

Wie ben je?

Wie ben je? Wat zeg je als iemand vraagt jezelf te beschrijven? Vertel je dat je getrouwd bent of een relatie hebt? Vertel je dat je kinderen hebt? Vertel je wat je beroep is? Vertel je of je uit een groot gezin kwam of uit een klein?  Je hobby’s, de sporten die je beoefent? Al deze stukjes van jezelf maken wie jij bent. En afhankelijk hoe belangrijk een bepaalde relatie is, bepaalt het meer het beeld wat je van jezelf hebt. 

Een gedachte ver

Soms word ik gebeld met de vraag of ik een medium ben. Nee, ik ben geen medium, maar kan me de vraag wel voorstellen. Als je in het dagelijks leven bezig bent met de dood, kan het bijna niet anders dan dat je weet dat er meer is tussen hemel en aarde.

Je bent erbij als een stervende degene ziet die hem of haar staat op te wachten om hem of haar te begroeten.

“Ik weet, hoe je je voelt.”

Maar is dat zo? Kun je weten hoe iemand zich voelt? Kun je weten hoe een moeder zich voelt, die na negen maanden zwangerschap haar pasgeboren baby weer moet afgeven? Kun je weten hoe een vrouw zich voelt, wiens man onverwacht is overleden? Kun je weten hoe een zoon zich voelt, die zijn vader ziet sterven na een ziekbed van enkele jaren? 

Ben jij ook boos?

Kort geleden stelde een kind me de vraag : “ Ben jij ook boos, dat jouw hondje al zo oud is?”  In gedachten verzonken, rustig afwachtend totdat mijn hondje weer een paar stappen deed, keek ik het meisje vragend aan. “Soms, als ik haast heb en ze zo langzaam loopt”, antwoordde ik, “ en jij?” “ Best wel vaak”, antwoordde het kind, terwijl we met hetzelfde slome gangetje verder liepen.

Ben ik nu aan het her-rouwen, mama?

Is herrouwen eigenlijk wel een bestaand Nederlands woord?  Ik weet het niet en toch wil ik het vandaag hebben over herrouwen. Elk kind wat een belangrijk verlies heeft geleden, zal dit verlies opnieuw ervaren in elke levensfase die het kind doorloopt. Wanneer bijvoorbeeld een kind zijn vader verliest als hij vijf jaar oud is, dan zal het kind op elke leeftijd opnieuw ervaren dat zijn vader gestorven is, er niet meer is, en wat dat voor het kind betekent bij het opgroeien en volwassen worden.  En dit geldt niet alleen als een kind zijn ouder door de dood heeft verloren, maar ook bij echtscheiding mag je het fenomeen van herrouwen niet uit het oog verliezen.