Vijf vragen om aan jezelf te stellen

Een van de eerste blogs die ik publiceerde was “Ongeneeslijk ziek, wat zeg je tegen de kinderen? Ook in het boek “Het Rouwende Kind” is hier een hoofdstuk aan besteed.

Al beseft men het belang van open en eerlijk de kinderen te informeren over het ziek zijn van een naaste,  het blijft moeilijk.

Ben ik nu aan het her-rouwen, mama?

Is herrouwen eigenlijk wel een bestaand Nederlands woord?  Ik weet het niet en toch wil ik het vandaag hebben over herrouwen. Elk kind wat een belangrijk verlies heeft geleden, zal dit verlies opnieuw ervaren in elke levensfase die het kind doorloopt. Wanneer bijvoorbeeld een kind zijn vader verliest als hij vijf jaar oud is, dan zal het kind op elke leeftijd opnieuw ervaren dat zijn vader gestorven is, er niet meer is, en wat dat voor het kind betekent bij het opgroeien en volwassen worden.  En dit geldt niet alleen als een kind zijn ouder door de dood heeft verloren, maar ook bij echtscheiding mag je het fenomeen van herrouwen niet uit het oog verliezen.

Rouwende kinderen zijn kwetsbaar

Grief is not a disorder, a disease or a sign of weakness. It is an emotional, physical and spiritual necessity, the price you pay for love. The only cure for grief is to grieve.   ~Dr. Earl A. Grollman

Welke leeftijd kinderen ook hebben, alle kinderen rouwen bij het verlies van een dierbare. In het artikel Wat begrijpt je kind van de dood?  kun je lezen hoe de ontwikkelingsfase waarin een kind zich bevindt invloed heeft op het besef wat een kind heeft van dood en hoe zijn reactie hier op kan zijn. Ieder kind heeft echter zijn eigen ontwikkeling en dus ook zijn eigen rouwproces. Het zijn algemene lijnen die worden omschreven, natuurlijk ga je uit van het kind zoals het is.

Mogen we erbij zijn?

Dood en doodgaan is een onderdeel van de levenscyclus. Het is op het moment dat we geboren worden de enige zekerheid die we hebben. De manier waarop we met de dood omgaan is echter de laatste decennia erg veranderd. De belangrijkste oorzaak hiervan is, denk ik, de ontwikkelingen en de vooruitgang in de medische wetenschap. We gaan er van uit de nieuwste medicijnen en technieken onze dierbare beter zullen maken als er zich een ernstige, terminale ziekte openbaart. Dood wordt gezien als een medische fout, de medische wetenschap kon onze geliefde niet beter maken. Dood is steeds minder een onderdeel van het leven geworden, waardoor de dood ook steeds verder van ons af staat.